Tham dự cuộc họp có đại diện Bộ Xây dựng, Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Viện Vật lý địa cầu, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Công ty Thủy điện Hòa Bình, Công ty Thủy điện Sơn La, Công ty Thủy điện Huội Quảng – Bản Chát, tổ chuyên gia độc lập của Hội đồng tư vấn.
Báo cáo trước Hội đồng, ông Ngô Sơn Hải – Phó Tổng giám đốc EVN cho biết: Hiện nay, trên lưu vực sông Đà đã cơ bản hoàn thành các công trình thủy điện chính gồm: Thủy điện Lai Châu, Sơn La, Hòa Bình nằm trên dòng chính sông Đà và công trình thủy điện Huội Quảng, Bản Chát nằm trên sông Nậm Mu – nhánh cấp 1 của sông Đà. Các NMTĐ trên có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo cung cấp điện cho hệ thống điện quốc gia. Năm 2016, 5 NMTĐ trên đóng góp 24,69 tỷ kWh điện, chiếm 13,5% sản lượng điện sản xuất của toàn hệ thống.
6 tháng đầu năm 2017, các NMTĐ trên hệ thống đã sản xuất được 10,09 tỷ kWh điện, chiếm 10,57% sản lượng điện sản xuất của hệ thống (trong đó NMTĐ Hòa Bình 4,422 tỷ kWh, thủy điện Sơn la là 3,376 tỷ kWh, thủy điện Lai Châu là 1,07 tỷ kWh, thủy điện Huội Quảng là 818,6 tỷ kWh và thủy điện Bản Chát là 401,87 tỷ kWh).
Đặc biệt, trong tháng 1-2/2017, EVN đã phối hợp với Bộ NN&PTNT, Tổng cục Thủy lợi thực hiện cấp nước từ các hồ thủy điện Hòa Bình, Thác Bà, Tuyên Quang phục vụ sản xuất vụ Đông Xuân cho các tỉnh Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ trong 3 đợt, với tổng lượng nước xả 4,67 tỷ m3 nước.
Ngoài ra, các NMTĐ trên bậc thang đã cắt nhiều trận lũ có đỉnh lũ lớn, đồng thời cung cấp nước phục vụ sinh hoạt cho nhân dân.
Để các NMTĐ trên bậc thang sông Đà vận hành hiệu quả, EVN đề nghị Hội đồng tư vấn đề xuất với các bộ, ngành liên quan hướng dẫn việc xây dựng các trạm khí tượng thủy văn chuyên dùng trên lưu vực sông Đà nhằm mục đích tận dụng tối đa nguồn nước, nâng cao hiệu quả phát điện các NMTĐ trên bậc thang sông Đà và đảm bảo an toàn, chủ động trong quá trình điều tiết lũ.
“Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Trung ương tiếp tục đầu tư các công nghệ dự báo nâng cao chất lượng dự báo thời hạn trước 5-10 ngày. Ngoài ra, cần lắp đặt, bổ sung các trạm quan trắc mưa, quan trắc thủy văn trên thượng nguồn sông Đà nhằm nâng cao khả năng phát hiện lũ sớm, chất lượng dự báo mưa trong khu vực nhỏ, chất lượng dự báo đỉnh lũ cũng như nhận định thời gian xuất hiện đỉnh lũ”, ông Ngô Sơn Hải kiến nghị trước Hội đồng tư vấn.
Tại phiên họp, ông Nguyễn Xuân Anh – Viện trưởng Viện Vật lý địa cầu đánh giá: Các đập thủy điện trên bậc thang sông Đà đều có độ cao trên 100 mét, hồ chứa có dung tích lớn nên việc quan trắc động đất là rất cần thiết. Đến năm 2017, mạng lưới quan trắc động đất tại các nhà máy thủy điện trên bậc thang thủy điện sông Đà đã có 36 trạm địa chấn có thể đáp ứng được yêu cầu quan trắc động đất, đồng thời cung cấp nguồn số liệu đầy đủ cho các nghiên cứu về địa chấn vùng Tây Bắc.
Kết luận tại phiên họp, Chủ tịch Hội đồng tư vấn Chu Ngọc Anh cho rằng: “EVN và các Nhà máy thủy điện trên bậc thang sông Đà đã hoàn thành tốt nhiệm vụ quản lý, vận hành công trình, điều tiết hồ chứa. Công tác quan trắc, đo đạc các thông số cho thấy các công trình đang làm việc an toàn và ổn định, công tác phòng chống lũ, bão đã được chuẩn bị chu đáo. Công trình đủ điều kiện sẵn sàng tham gia chống lũ và tích nước năm 2017”.
Chủ tịch Hội đồng tư vấn đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét triển khai hệ thống quan trắc mưa tự động, hướng dẫn việc xây dựng các trạm khí tượng thủy văn chuyên dùng trên lưu vực sông Đà để nâng cao chất lượng dự báo, hỗ trợ ra quyết định trong quá trình quản lý vận hành, đồng ht[ì xần xây dựng các phương án dự báo lũ lớn trong điều kiện không có đầy đủ thông tin về chế độ vận hành của các hồ chứa từ Trung Quốc.
Chủ tịch Hội đồng tư vấn cũng đề nghị Bộ Công Thương và EVN sớm ban hành Quy trình vận hành đơn hồ của các hồ chứa bởi hiện nay bậc thang thủy điện trên lưu vực sông Đà đã cơ bản hoàn thành và đi vào vận hành.
Hội đồng Tư vấn KH&CN về an toàn hệ thống thủy điện trên bậc thang thủy điện sông Đà được thành lập theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ sau khi công trình Thủy điện Sơn La đưa vào hoạt động cuối năm 2012. Chủ tịch Hội đồng là Bộ trưởng Bộ KH&CN.